شک ندارم که همه‌ی شما در مورد استاندارد IP چیزهایی شنیده و یا مقادیری از آن را روی انواع تجهیزات الکتریکی، دوربین‌های مداربسته و …دیده‌اید.
در این بلاگ قصد دارم به تفصیل در مورد این موضوع صحبت کرده و تمام شبهات شما را برطرف کنم. پس تا پایان این بلاگ با من همراه باشید تا به شما بگویم درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست و چگونه بررسی می‌شود.
منظور از درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست؟
IP یا Ingress Protection یک استاندارد و نشان حفاظت بین‌المللی است که میزان مقاومت تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در برابرعوامل محیطی مخرب مانند گردوغبار، مایعات و… را نشان داده و به گونه‌ای اندازه‌گیری می‌کند.
این استاندارد توسط استاندارد بین المللی EN(استاندارد بریتانیا1992 : EN 60529) تعریف شده و همواره شامل دو عدد در کنار خودش است. عدد سمت راست IP نشان‌دهنده‌ی مقاومت محصول در برابر مایعات و عدد سمت چپ، میزان مقاومت محصول در برابر ورود جامدات را نشان می‌دهد.
به صورت خلاصه، شما با مشاهده‌ی میزان IPمی‌توانید تشخیص دهید که محصول موردنظر، ضدآب، مقاوم در برابر ضربه و… هست یا خیر؟ این نکته‌ی به ظاهر کوچک می‌تواند در انتخاب صحیح محصولاتی که قرار است در فضای بیرون از خانه نصب شوند کمک شایانی کند.
چرا باید به میزان IP دقت کنیم؟
کمی بالاتر گفتیم که با توجه به میزان استاندارد حفاظت، می‌توانیم تجهیزات بهتری را خریداری کنیم. اما اصلا چرا باید به این مقوله توجه کنیم؟
تصور کنید که دستگاه حساسی مانند دوربین مداربسته همه‌روزه در معرض تابش مستقیم خورشید و بارش برف و باران قرار بگیرد. به نظر شما این دستگاه اگر از IPمناسب برخوردار نباشد، چه مدت دوام می‌آورد؟
یا مثلا فرض کنید که تنها با یک بیسیم واکی‌تاکی در یک جنگل گیر افتاده‌اید و باران به شما مجال نمی‌دهد تا سرپناهی برای خود پیدا کنید. اگر بیسیم شما ضدآب نباشد آیا می‌توانید از آن استفاده کنید؟
فکر می‌کنم حالا دیگر کاملا متوجه منظورم شده باشید! رطوبت، گرد و غبار و… همه عواملی هستند که می‌توانند در درازمدت، تجهیزات ما را از کار بیندازند. به همین دلیل ما باید دقت کنیم و با توجه به محل قرارگیری دستگاه و شرایط استفاده از آن، محصول با IPمناسب را خریداری کنیم.
هر کدام از اعداد IP چه معنایی دارند؟
هر چه اعداد قرارگرفته در کنار این استاندارد بزرگتر باشند، به این معناست که محصول از مقاومت بیشتری در برابر عوامل محیطی برخوردار است. به جداول زیر دقت کنید تا با میزان مقاومت دستگاه متناسب با هر رقم آشنا شوید. در پایان نیز چند مثال برای شما میزنم تا بهتر متوجه موضوع بشوید.
رقم اول(سمت چپ): حفاظت در برابر ذرات جامد
در جدول زیر مشاهده می‌کنید که عدد اول IP در رقم‌های متفاوت نشان‌دهنده‌ی چه مقدار مقاومت دستگاه در برابر جامدات است:
| عدد | میزان حفاظت | توضیح بیشتر |
|
X |
اگر به جای عدد،حرفXقرار بگیرد به این معناست که هیچ مقدار دقیقی برای آن ذکر نشده. |
_ |
| صفر | محصول هیچگونه مقاومتی در برابر ورود اشیای جامد ندارد | محصول ضد ضربه نیست و در برابر گرد و غبار، برخورد حشرات و… آسیب‌پذیر است. |
| 1 | اجسام سخت بزرگتر از 50 میلی‌متر | هر سطح بزرگی از بدن مانند پشت دست |
| 2 | اجسام سخت بزرگتر از 12میلی‌متر | مانند انگشتان دست یا اشیا مشابه |
| 3 | اجسام سخت بزرگتر از 2.5میلی‌متر | ابزارآلات، سیم ضخیم و… |
| 4 | اجسام سخت بزرگتر از 1میلی‌متر | انواع سیم، انواع پیچ باریک و … |
| 5 |
محافظت از گرد و غبار |
به طور کامل از ورود گرد و غبار جلوگیری نمی‌شود و باید احتیاط کرد. اما مقاومت نسبی و قابل توجهی در برابر ریزگردها دارد. |
| 6 | ضد گرد و غبار | محافظت کامل در برابر هرگونه گرد و غبار و تماس |
رقم دوم(عدد سمت راست): حفاظت در برابر مایعات
در جدول زیر مشاهده می‌کنید که هر عدد در سمت راست نشان IP، نشان‌دهنده‌ی چه میزان حفاظت در برابر مایعات است. دقت کنید که در این مورد، چگونگی پاشش آب اهمیت زیادی دارد.
برای مثال اگر دستگاهی دارای IPX7(مقاومت در برابر غوطه‌ور شدن در آب) است، لزوما دارای IPX4(مقاومت در برابر پاشیدن آب) نیست. مگر اینکه روی محصول ذکر شده باشد دارای IPX7/IPX4.
| عدد | میزان حفاظت | توضیح بیشتر |
| Y
|
اگر به جای عدد،حرفY قرار بگیرد به این معناست که هیچ مقدار دقیقی برای آن ذکر نشده و درحال حاضر این معیار مهم نیست. |
_ |
| صفر | عدم محافظت در برابر آب | محصول در برابر هرگونه پاشش آب آسیب‌پذیر است. |
| 1 | محافظت در برابر قطره‌هایی که به صورت عمودی می‌ریزند(چکیدن آب). | دستگاهی با IPX1می‌تواند به مدت ده دقیقه در برابر یک میلی‌متر آب به شکل بارش در دقیقه مقاومت کند. |
| 2 | مقاومت در برابر چکیدن آب وقتی که دستگاه 15 درجه نسبت به موقعیت عادی خود، زاویه بگیرد.(کج‌شدن دستگاه در هر سمت) | مدت زمان تست 2.5 دقیقه در هر سمت(مجموعا ده دقیقه).مقاومت در برابر سه میلی‌متر آب به صورت بارش در دقیقه |
| 3 | حفاظت در برابر پاشش آب به صورت اسپری از جهات مختلف تا 60درجه نسبت به حالت عمودی | مدت زمان تست برای یک نازل اسپری: یک دقیقه در هر مترمربع
حجم آب ده لیتر در دقیقه |
| 4 | پاشش آب از هر جهت وهر زاویه | مدت زمان تست: ده دقیقه
حجم آب می‌تواند بیشتر از یک باران معمولی باشد. |
| 5 | پاشش آب توسط یک نازل از هر جهت(مثلا پاشیدن آب توسط کارواش خانگی) | مدت زمان تست: یک دقیقه در هر متر مربع
مقاومت در برابر حجم 12.5لیتر آب |
| 6 | مقاوم در برابر پاشیدن آب با فشار زیاد | مدت زمان تست: یک دقیقه در هر متر مربع از فاصله‌ی سه متری
حجم آب صد لیتر در دقیقه |
| 7 | مقاوم در برابر غوطه‌ور شدن در آب به طور موقت تا عمق یک متر و تحت فشار معین | مدت زمان تست: 30 دقیقه |
| 8 | مقاوم در برابرغوطه‌وری در آب به صورت دائمی و در عمق بیشتر از یک متر | معمولا حداکثر عمق سه متر است. |
میزان IP چگونه تعیین می‌شود؟
حال شما می‌دانید که درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست. اما احتمالا برای‌تان سوال پیش آمده که
این درجه برای هر دستگاه بر چه اساسی اندازه‌گیری و تعیین می‌شود؟
برای این کار آزمایش‌هایی انجام می‌شود. برای تست ضدآب‌بودن دستگاه، آن را در معرض آب قرار می‌دهند. با اسپری به آن آب می‌پاشند تا درجه 3یا4 بودن آن مشخص شود.
سپس با یک شلنگ یا نازل، آب را با فشار بیشتر به دستگاه می‌پاشند و اینکار را از 1تا 3 دقیقه ادامه می‌دهند تا درجه5یا6 بودن آن مشخص شود. در آخرین مرحله نیز دستگاه را در آب غوطه‌ور کرده و مدت زمان آن را از سه دقیقه تا نیم ساعت افزایش می‌دهند تا درجه7یا8 بودن آن مشخص شود.
برای تعیین اولین عدد IP و میزان مقاومت در برابر اجسام نیز دستگاه را در معرض گاز تالک قرار می‌دهند. برای این کار، محصول را در یک محفظه قرار داده و توسط یک دمنده، گاز تالک را وارد محفظه می‌کنند. سپس با توجه به مقاومت دستگاه در مواجهه با گاز، میزان ضدضربه بودن آن در برابر ریزگردها را می‌سنجند.
دوستای عزیزم توجه داشته باشین که تمام تست‌های IP دستگاه در برابر مایعات، داخل آب‌های شیرین و ساکن انجام میشه. پس برای مثال، شما نمی‌تونین بیسیم یا دوربین مداربسته رو با خودتون داخل آب دریا ببرین. چون غلظت آب دریا ممکنه به قطعات فلزی محصول آسیب بزنه.
نکته: مواظب باش به اشتباه نیوفتی!
حتما در مورد دوربین‌های مداربسته IP شنیده‌اید. دوربین مداربسته‌ی IPو درجه حفاظت IPدوربین مداربسته دو مفهوم کاملا جداگانه هستند و هیچ‌گاه نباید با هم اشتباه گرفته شوند. در واقع دوربین مداربسته‌ی IPیکی از انواع دوربین مداربسته است که آن را با نام دوربین تحت شبکه نیز می‌شناسند.
جمع‌بندی
سعی کردم تا به ساده‌ترین شکل ممکن برای شما توضیح دهم که منظور از درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست. حال شما با این مفهوم و هرآن چه که به آن مربوط است آشنا هستید. در این بلاگ ما در مورد معنی ارقام IP، چگونگی اندازه‌گیری نشان حفاظت، دلیل اهمیت آن و… صحبت کردیم.
حال همانطور که به شما قول داده بودم چند مثال برای‌تان میزنم تا مفهوم IP ملکه‌ی ذهنتان شود. در پایان از شما نیز می‌خواهم که در قسمت نظرات چند نمونه از IPها را به همین شکل برایم بنویسید.
IP67: محافظت کامل در برابرگرد و غبار، اجسام بسیار ریز و فرو رفتن در آب تا عمق یک متر
IP41: محافظت کامل در برابر سیم و ابزارآلات با قطر بزرگتر از یک میلی‌متر و مقاومت کامل در برابر بارش نم نم باران و چکاندن قطرات آب.
عزیزای دلم، برای خرید انواع دزدگیر، دوربین مداربسته، بیسیم و… با درجه حفاظت مدنظرتون به سایت چشم‌آنلاین مراجعه کنین و از کارشناسان خبره‌ی سایت راهنمایی بگیرین.